Mohammed Benzakour, “HoMa: Zwierige redder in nood” / “HoMa: Graceful Lifesaver”
Wednesday, 17 September 2014, 17:00 CET
Openbare Bibliotheek
Theater van het Woord
zende etage
Oosterdokskade 143
1011 DL
Amsterdam
The issue of male-gay love did not exist in our home. That issue existed mainly in the outside world—a hostile, peculiar, capricious world. In short: a godless world. In this godless world, scrutiny first fell on the guest worker, then the immigrant, and then, via the Moroccan, the ultimate target of the integration debate: the Muslim. But first, that Moroccan—there was, and still is, something peculiar about him. He is both loved and despised.
The Moroccan, in all his archetypes, became a kind of Don Quixote. Admired for his humor, his poetry, his chivalrous elegance, his courage, his impulsive overconfidence, yet reviled for his audacious mischief, his machismo. And when this Moroccan also turned out to be Muslim, the spectacle was complete. How does his so-called primitive—”backward”—religion align with the modern values of a liberal democracy?
We subjected him to an examination, and many of the tests revolved around a dual axis, a sacred binary: Woman & Gay. In the context of the Mosse Lecture, of course, the homosexual is of particular interest. There is a peculiar yet compelling love-hate relationship between white gay men and Moroccans. You see it reflected strongly in art and literature—think of Bowles, Pasolini, Jean Genet, Jan Hanlo, and others. Could this (exotic) tension be the reason why the Moroccan homosexual (note: “Mo” as a pointed reference to Mohammed) is so eagerly embraced in the media? If he cannot or dares not come out, we will pull him out ourselves: the Homosexual Moroccan (HoMa) as a highly welcome antidote to the rise of foreign, radical, modernity-resistant elements in our progressive society.
The HoMa as a new, flamboyant phenomenon—an angel, a savior in distress—for all parties. This HoMa is increasingly and more prominently represented in television, film, literature, painting, and, of course, haute couture—with the latest milestone: the Moroccan Boat at the Canal Pride on August 2, a first. The HoMa has a (a)typical profile in relation to the white gay man. Sometimes—and this is an intriguing subgroup: I am gay and Muslim—he actively engages in public debate. That is why, at the end of the lecture, like a deus ex machina, I want to have an (Islamic?) HoMa descend onto the stage for a provocative dialogue with a widely respected orthodox imam: Mr. El Moumni—who, perhaps, in the very end, might just come out himself…
De kwestie van de herenliefde bestond niet bij ons thuis. Die kwestie bestond vooral in de buitenwereld; een boze, zonderlinge, grillige buitenwereld. Per saldo: een goddeloze buitenwereld. In deze goddeloze buitenwereld werd eerst de gastarbeider onder de loep geplaatst, daarna de allochtoon en toen, via de Marokkaan, als klapper op de integratiepijl: de moslim. Maar eerst die Marokkaan, daar was en is nog steeds iets vreemds mee aan de hand. Hij is geliefd en hij is verguisd.
De Marokkaan, in al zijn archetypes, werd een soort Don Quichotte. Geliefd om zijn humor, zijn poëzie, zijn ridderlijke elegantie, zijn moed, zijn schielijke zelfoverschatting maar: verguisd om zijn brutale schelmenstreken, zijn machismo. Toen deze Marokkaan ook nog moslim bleek te zijn was het feest compleet. Hoe verhoudt diens primitieve – ‘achterlijke’ – godsdienst zich met de moderne waarden van de liberale rechtstaat?
We onderwierpen hem aan een examen en veel van de testen draaiden om een tweekops-spil, een heilige twee-eenheid: Vrouw & Homo. In ‘t kader van de Mosse-lezing is natuurlijk vooral de Homo interessant. Er is een zonderlinge maar spannende haat-liefde verhouding te bespeuren tussen witte homo’s en Marokkanen. Je ziet het sterk terug in de kunsten en de letteren, denk aan Bowles, Pasolini, Jean Genet, Jan Hanlo etc. Zou deze (exotische) spanning de reden zijn waarom in alle media de Marokkaanse ho-mo (let wel: ‘mo’ als de nadrukkelijke roepnaam van Mohammed) zo gretig aftrek vindt? Als hij niet uit de kast kan of durft te komen trekken we ‘m er gewoon uit: De Homoseksuele Marokkaan (HoMa) als zeer welkom antidotum tegen de opkomst van vreemde, radicale, moderniteitvijandige elementen in onze progressieve maatschappij.
De HoMA als een nieuw, zwierig fenomeen, een engel, een redder in nood – voor alle partijen. Je ziet deze HoMa ook steeds vaker én nadrukkelijker figureren in de tv- en filmindustrie, in de literatuur, in de schilderkunst, in, natuurlijk, de haute couture – met als laatste oogst: de Marokkaanse Boot tijdens de Canal Pride, afgelopen 2 augustus: een primeur. Deze HoMa heeft in relatie tot de witte homoman een (a-)typisch profiel. Soms – en dat is een interessante subgroep: ik ben homo én moslim – mengt hij zich actief in het publieke debat. Ik wil daarom, aan het eind van de lezing, als een soort deus ex machina, een (islamitische?) HoMa op het podium laten neerdalen voor een pikante dialoog met een alom gerespecteerde orthodoxe imam: de heer El Moumni – die heel misschien, op het eind, toch nog uit de kast komt…
Mohammed Benzakour (b. Marokko, 1972) is schrijver, columnist en imker. En: ‘de enige Reviaan van Marokkaanse origine’. Hij geniet faam als eigenzinnige opiniemaker over hoofdzakelijk kwesties op het breukvlak van culturen en religies. Zijn laatste boek Yemma gaat over zijn invalide moeder, en hij won ermee de E. Du Perronprijs 2013.
Mohammed Benzakour (1972, Morocco) is a prominent Dutch writer, columnist, essayist, and beekeeper. Benzakour is celebrated for his fearless and incisive explorations of cultural, social, and religious issues, often challenging conventional narratives. Known for his sharp wit and eloquence, he has been described as “the only Reviaan of Moroccan origin,” referring to his admiration for the Dutch literary giant Gerard Reve and his ability to merge humor with deep social critique. Benzakour’s literary works and columns focus on themes such as identity, migration, and the complexities of living between cultures. His most acclaimed book, Yemma (2013), is a deeply personal memoir chronicling his relationship with his disabled mother and the sacrifices she made for her family. This poignant and intimate work won the E. du Perron Prize in 2013, solidifying Benzakour’s reputation as one of the most compelling voices in contemporary Dutch literature.
In addition to his literary achievements, Benzakour has been an active voice in public debates about integration and multiculturalism in the Netherlands, contributing essays and articles to major newspapers and magazines. Beyond writing, he is an avid beekeeper, a passion that reflects his appreciation for nature and community—a theme subtly present in his works. Benzakour’s ability to navigate and critique cultural intersections makes his work both timely and enduringly relevant.
